Mardinde Hayat Nasıl Geçer

  Mardin ili, GüneydoÄŸu Anadolu Bölgesi’nin Dicle Bölümü’nde yer alan bir ildir. Suriye ile sınır komÅŸusudur. 2009 yılı verilerine göre nufusu 737.852’dir. Mimari, etnografik, arkeolojik, tarihi ve görsel deÄŸerleri ile zamanın durduÄŸu izlenimini veren GüneydoÄŸunun ÅŸiirsel kentlerinden biridir. Mardin farklı dini inanışlar paralelinde, sanatsal açıdan da tarihi deÄŸeri olan camiler, türbeler, kiliseler, manastır ve benzeri dini eserler barındırmaktadır. Mardin, Ä°pek Yolu güzergahında olup, ilde beÅŸ han ve bir kervansaray mevcuttur. Mardin ismi hakkında deÄŸiÅŸik rivayetler vardır. Kelimenin Farsça, Yunanca, Arapça ve Süryanice olduÄŸu söylenmektedir. CoÄŸrafya Konum Mardin ili GüneydoÄŸu Anadolu Bölgesi’nin Dicle Bölümü’nde yer alır. Suriye ile sınır komÅŸusudur. Güneyinde Suriye, batısında Åžanlıurfa ili, kuzeyinde Diyarbakır ve Batman illeri, kuzeydoÄŸusunda Siirt ili ve doÄŸusunda Şırnak ili bulunur. Ä°klim Ä°l genelinde karasal iklim özellikleri görülmektedir. Kış ayları soÄŸuk geçmektedir. Yaz aylarında güneyden gelen çöl iklimi etkisi altında olduÄŸu için kurak geçer.Ä°lde ölçülen en yüksek sıcaklık 42,5 (31 Temmuz 2000) ilde ayrıca Türkiye sıcaklık rekoru kırılmıştır(48,8 Mardin,Kızıltepe) ilde ölçülen en düşük sıcaklık -14,0 (22 ÅŸubat 1985) ayrıca bölge ilkbahar yaz gibi çöllerden gelen toz taşınımı etkisi altına girer. Derik, Nusaybin ve Savur ilçelerinde Akdeniz iklimi özellikleri de görülür. Ortalama en yüksek sıcaklık 35.3° derece ile Temmuz ayında, ortalama en düşük sıcaklık 0.7° derece ile Ocak ayında görülür. Ekonomi Geleneksel ekonomi yapısı tarım, çiftçilik, hayvancılık ve ticarete dayalıdır. 2001 yılına göre ildeki iktisadi faaliyetlerin %66,8’i tarım, çiftçilik ve hayvancılık alanlarında gerçekleÅŸmiÅŸtir.[2] Suriye sınırındaki organik tarıma elveriÅŸli topraklar mayınlı olması nedeniyle Mardin ekonomisine katkı saÄŸlamamaktadır.[3] Tarımdan sonraki en önemli sektörü devlet hizmetleri oluÅŸturmaktadır.[2] 2001 yılına göre ilde kiÅŸi başına düşen gayri safi yurtiçi hasıla 983 Dolardır.[4] Ä°lde “Mardin Serbest Bölgesi” ve “Mardin Organize Sanayi Bölgesi” adlarında üretim ve sanayi bölgeleri bulunmaktadır. Bölgenin en önemli projesi olan GüneydoÄŸu Anadolu Projesi’nin tamamlanamaması nedeniyle tarım ürünlerine dayalı sanayi geliÅŸmemiÅŸtir. Sanayinin toplam gelir içindeki payı %5,5’tir.[2] Ä°lde kültür turizmi, inanç turizmi imkânları olmasına karşın Mardin ekonomisinde önemli bir yere sahip deÄŸildir. Nüfus 1960’lı yıllarda ÅŸehre göç baÅŸlamış ve kır nüfusu oran olarak azalmaya baÅŸlamıştır. 1990 yılında dört ilçenin komÅŸu illere baÄŸlanmasıyla nüfus %14,4 oranında azalmıştır. 2000 nüfus sayımında ilk defa kır nüfusu, kent nüfusunun gerisinde kalmıştır. Bunda en önemli etkenler ekonomik kaygılar ve 90’lı yıllarda baÅŸlayan terör faaliyetleridir. Güvenlik kaygıları nedeniyle hem ildeki kırsal kesimlerden, hem de diÄŸer illerden Mardin ÅŸehrine göç hereketleri baÅŸlamıştır. Yıllar 1965 1970 1975 1980 1985 1990 2000 2007 2008 2009 Mardin genel il nüfusu 397.880 453.092 519.687 564.967 652.069 557.727 705.098 745.778 750.697 737.852 Åžehir nüfusu 90.093 119.852 155.876 192.004 244.000 249.032 391.249 428.611 422.537 422.284 Kır nüfusu 307.787 333.240 363.811 372.963 408.069 308.695 313.849 317.167 328.160 315.568 Åžehir nüfusu oranı %57, kırsal nüfus oranı %43’tür. Nüfusu en yüksek ilçeler sırasıyla Kızıltepe, Merkez, Nusaybin ve Midyat’tır. Genç bir nüfus yapısına sahiptir. 2000 yılına göre 15 yaşın altındaki nüfusun oranı %44,8’dir. Türkiye’deki en farklılaÅŸmış nüfusa sahip illerinden biridir. Ä°lde Kürtler,Hıristiyan Süryaniler, Sünni Araplar,Türkler, Yezidi-Kürtler ve Ermeniler yaÅŸamaktadır.[5] Zaman içinde Süryani ve Yezidi nüfusu göçler sebebiyle azalmıştır. Lübnan’ın baÅŸkenti Beyrut’ta Mardin ve Midyat bölgesinde az sayıda Süryani yaÅŸamaktadır. Bölgede birçok Süryani Manastırı ve Kilisesi vardır: Deyrulzafarân Manastırı, Mor Gabriel, Mor Yakub ve Meryem ana Kilisesi. Yerel yönetim Yerel yönetim 1990 yılında Cizre, Silopi ve Ä°dil ilçeleri Mardin’den ayrılarak yeni il olan Şırnak’a, Gercüş ilçesi ise Batman iline baÄŸlanmıştır. Bu deÄŸiÅŸiklikler sonucu ilin yüzölçümü %30 daralmış ve Şırnak’a baÄŸlanan ilçeler nedeniyle Mardin’in Irak ile sınırı kalmamıştır. Mardin’deki ilçe sayısı 10, belediye sayısı 31, köy sayısı 579’dur.

• Mardin (merkez)
• Dargeçit
• Derik
• Kızıltepe
• Mazıdağı
• Midyat
• Nusaybin
• Ömerli
• Savur
• YeÅŸilli

Ulaşım Kızıltepe ve Nusaybin ilçelerinden geçen doÄŸu-batı yönündeki D-400 karayolu, ildeki en önemli karayoludur. Åžanlıurfa ve Şırnak illerinden bu yolla ulaşılabilir. Åžehir merkezine 20 km uzaklıktaki Mardin Havaalanı’na Türkiye içi tarifeli uçak seferleri düzenlenmektedir. SaÄŸlık Mardin ilinde SaÄŸlık Bakanlığı’na baÄŸlı 11 hastane bulunmaktadır. Mardin ÅŸehir merkezinde Mardin Devlet Hastanesi, Mardin Kadın DoÄŸum ve Çocuk Hastanesi ve Mardin Ağız ve DiÅŸ SaÄŸlığı Merkezi bulunmaktadır. Derik ilçesinde Derik Devlet Hastanesi, Dargeçit ilçesinde Dargeçit Devlet Hastanesi, Kızıltepe ilçesinde Kızıltepe Devlet Hastanesi, Mazıdağı ilçesinde Mazıdağı Ä°lçe Hastanesi, Midyat ilçesinde Midyat Devlet Hastanesi, Nusaybin ilçesinde Nusaybin Devlet Hastanesi, Ömerli ilçesinde Ömerli Ä°lçe Entegre Hastanesi, Savur ilçesinde Savur Ä°lçe Entegre Hastanesi saÄŸlık hizmeti saÄŸlamaktadır.[8] Özel kurum olarak Mardin ÅŸehir merkezinde 1 hastane hizmet vermektedir.[9] EÄŸitim Diyarbakır yolu üzerinde, Mardin ÅŸehir merkezinde yer alan Mardin Artuklu Ãœniversitesi 2007 yılında kurulmuÅŸ ve 2007-2008 döneminde eÄŸitim öğretime baÅŸlamıştır. Kültür ve sanat Etkinlikler

• Mardin Film Festivali

Müzeler

• Mardin Müzesi
• Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi

Manastırlar ve kiliseler

• Mor Behnam Kilisesi (Kırklar), Mardin ÅŸehrindedir.
• Meryemana Kilisesi, Mardin ÅŸehrindedir.
• Mor Yusuf Kilisesi (Surp Hovsep), Mardin ÅŸehrindedir.
• Mor Efrem Manastırı , Mardin kent merkezindedir.
• Mor Petrus – Mor Paulus Kilisesi , Mardin kent merkezindedir.
• Mort Åžmuni Kilisesi , Mardin kent merkezindedir.
• Surp Kevork Kilisesi , Mardin kent merkezindedir.
• Mor Hürmüzd Keldani Kilisesi , Mardin kent merkezindedir.
• Mor Mihael Manastırı , Mardin kent merkezinin güneybatısındadır.
• Deyrulzafarân Manastırı, ÅŸehir merkezine 5 km. mesafededir. Milattan önceki dönemlere ait bölümleri olmakla birlikte, dördüncü yüzyılın sonlarında yapıldı. GeçmiÅŸte farklı isimlerle, 15. yy’dan günümüze ise Zafaran olarak bilinen manastır 1293-1932 yılları arasında Süryani Patriklik merkezlerinden biriydi.
• Deyrulumur Manastırı, Midyat ilçesi, Yayvantepe köyü yakınlarındadır. 397 yılında yapılan manastır, tarih boyunca dört farklı isimle anıldı. 615 yılından 1049 yılına kadar Turabidin Metropolitlik merkezi olan manastır, bu sıfatını 1915 yılına kadar korudu.
• Mor Yakup Manastırı, Nusaybin ilçesi merkezindedir.
• Meryemana Manastırı, Midyat, Mardin ilçesinin Anıtlı köyündedir.
• Mor Dımet Manastırı, Savur ilçesinin Dereiçi köyündedir.

Camii ve medreseler

• Latifiye Camii
• Melik Mahmut ( Savurkapı ) Camii
• Eminüddin Medresesi
• Harzem Medresesi
• Hatuniye Medresesi
• Sultan Ä°sa Medresesi (Zinciriye Medresesi)
• Sultan Kasım Medresesi ve Kümbeti
• Åžehidiye Medresesi
• Ulu Camii
• Zairi Camii
• Zeynel Abidin Cami
• Koçhisar Camii (Kızıltepe Ulu Camii)

El sanatları

• Telkârî
• TaÅŸ Ä°ÅŸlemeciliÄŸi
• Bakırcılık
• AhÅŸap Oymacılığı
• Semercilik
• Bitkisel Sabunculuk
• Ev Åžarapçılığı

Spor

• 21 Kasım Stadı
• Mardinspor

Yapılar

• Dumluca Barajı
• Ilısu Barajı ve Hidroelektrik Santrali